Cua – Ghẹ
MỤC LỤC
Văn khấn cúng tất niên là một phần không thể thiếu trong nghi lễ chiều 30 Tết, thể hiện lòng thành kính của con cháu với tổ tiên. Để buổi lễ diễn ra trang trọng, việc chuẩn bị một bài văn khấn đầy đủ và đúng chuẩn là rất quan trọng. Bài viết này sẽ cung cấp các mẫu văn khấn chuẩn nhất cho bạn.
Ý nghĩa của việc đọc văn khấn cúng tất niên
Tất niên là gì? Đó là bữa cơm sum họp cuối năm, và nghi lễ cúng chính là linh hồn của bữa cơm đó. Việc đọc văn cúng tất niên không phải là một thủ tục mê tín, mà mang nhiều ý nghĩa nhân văn sâu sắc:
- Lời mời tổ tiên về ăn Tết: Văn khấn là lời mời trân trọng, mời ông bà tổ tiên đã khuất và các vị thần linh về sum họp, thụ hưởng lễ vật mà con cháu dâng lên, cùng chung vui với gia đình trong khoảnh khắc chuyển giao năm cũ – năm mới.
- Lời tạ ơn và tổng kết năm cũ: Đây là dịp để gia chủ “báo cáo” với bề trên về những gì đã làm được trong một năm qua, đồng thời tạ ơn sự phù hộ độ trì đã giúp gia đình vượt qua khó khăn, có được một năm bình an.
- Lời cầu mong cho năm mới: Qua lời khấn, gia chủ cũng gửi gắm những ước nguyện, cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng, vạn sự hanh thông, gia đạo yên ấm.
Chuẩn bị trước khi đọc văn khấn
Để buổi lễ diễn ra trang trọng và thể hiện lòng thành kính, gia chủ cần chuẩn bị chu đáo.
Mâm cúng tất niên đầy đủ, tươm tất
Một mâm cúng tất niên chu đáo là điều kiện tiên quyết. Tùy theo vùng miền, mâm cúng sẽ có những món ăn khác nhau nhưng về cơ bản cần có:
- Mâm cúng mặn: Gà luộc, bánh chưng/bánh tét, giò chả, nem rán, các món xào, canh…
- Lễ vật khác: Mâm ngũ quả, hương hoa, vàng mã, trầu cau, rượu, trà.
Thời gian và trang phục
- Thời gian: Lễ cúng thường diễn ra vào buổi chiều hoặc chập tối ngày 30 Tết (hoặc 29 Tết nếu là năm thiếu).
- Trang phục: Gia chủ và các thành viên trong gia đình nên mặc quần áo sạch sẽ, lịch sự, gọn gàng để thể hiện sự tôn trọng.
Sự thành tâm của gia chủ
Đây là yếu tố quan trọng nhất. Dù mâm cao cỗ đầy đến đâu, tấm lòng thành kính vẫn là điều quý giá nhất mà con cháu có thể dâng lên tổ tiên.
Văn khấn cúng tất niên trong nhà (Cúng gia tiên)
Đây là mẫu bài cúng tất niên trong nhà đầy đủ và trang trọng nhất, được tham khảo từ nhiều nguồn văn khấn cổ truyền, giúp bạn thực hiện nghi lễ một cách chuẩn mực.Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)Con kính lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Bồ Tát. Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị Tôn thần. Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái tuế chí đức Tôn thần. Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương. Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần. Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, Định phúc Táo quân, chư vị Tôn thần. Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị Hương linh tiên nội ngoại.Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm ……. (Ví dụ: Giáp Thìn).Tín chủ (chúng) con là: …………………………………………………………… Ngụ tại: …………………………………………………………………………Trước án tọa, chúng con thành tâm sửa biện hương hoa đăng trà quả thực, kim ngân tài mã, dâng lên trước án, kính cẩn thưa trình:Năm cũ đã qua, năm mới sắp tới. Nay chúng con thành tâm dâng lễ bạc, cúi xin các vị Tôn Thần, chư vị Gia tiên nội ngoại chứng giám, thụ hưởng lễ vật. Cảm tạ ơn đức của chư vị đã phù hộ độ trì cho gia đình chúng con trong một năm qua được an lành, mạnh khỏe.Chúng con cũng thành tâm kính mời các vị vong linh Tiền chủ, Hậu chủ ngụ trong đất này, xóm này về cùng thụ hưởng lễ vật.Cúi xin chư vị Tôn Thần, Gia tiên phù hộ độ trì cho toàn gia chúng con bước sang năm mới …… (Ví dụ: Ất Tỵ) được an khang thịnh vượng, vạn sự hanh thông.Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)
Văn khấn cúng tất niên ngoài trời (Cúng chúng sinh, thổ địa)
Bên cạnh mâm cúng gia tiên, nhiều gia đình còn chuẩn bị một mâm cúng nhỏ ngoài trời. Mâm cúng này thường đơn giản hơn, mục đích là để cúng các vị thần cai quản khu đất và các vong linh không nơi nương tựa.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)Kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn Thần. Kính lạy ngài Đương niên Hành khiển, ngài Bản cảnh Thành Hoàng, các ngài Thổ Địa, Táo Quân, Long Mạch Tôn Thần.Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm …….Tín chủ con là………, ngụ tại………Thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật, kính dâng lên trước án. Cúi xin chư vị Tôn Thần giáng lâm, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho gia đình chúng con năm mới an khang, vạn sự tốt lành.Chúng con cũng kính mời các vị vong linh không nơi nương tựa, không người thờ cúng đến thụ hưởng lễ vật này.Lòng thành kính cẩn, cúi xin chứng giám.Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)
Tổng hợp các bài cúng tất niên cuối năm khác
Nếu bạn không muốn quá câu nệ vào các bài văn khấn 30 tết cổ truyền, bạn có thể tham khảo các mẫu bài cúng tất niên ngắn gọn, nôm na hơn.
Bài cúng tất niên theo văn vần (Dễ nhớ)
Hôm nay ba mươi Tết Năm cũ sắp qua hết Gia chủ có mâm cơm Canh ngọt và thịt thơm Mời ông bà tổ tiên Cùng các vị thần linh Về thụ hưởng chứng giám Phù hộ cả gia đình Năm mới nhiều may mắn.
Bài cúng tất niên Nôm na, giản dị
(Sau khi khấn tên các vị Thần linh, Gia tiên) “Hôm nay 30 Tết, năm cũ sắp hết, năm mới sắp đến, chúng con là… ở tại… có mâm cơm cúng cuối năm, kính mời các vị Thần linh, ông bà tổ tiên về thụ hưởng. Cảm ơn các ngài và ông bà đã phù hộ cho gia đình con một năm qua. Mong các ngài và ông bà tiếp tục phù hộ cho gia đình con sang năm mới được mạnh khỏe, bình an, làm ăn phát đạt.”
Những lưu ý quan trọng khi tiến hành nghi lễ cúng
- Người đọc văn khấn: Thường là người chủ gia đình (ông, bố, hoặc con trai trưởng), là người có vai trò và trách nhiệm lớn nhất trong nhà.
- Thái độ khi khấn: Phải thể hiện sự trang nghiêm, thành tâm. Đọc to, rõ ràng, rành mạch với tấm lòng thành kính.
- Sau khi khấn xong: Đợi hương cháy được khoảng 2/3 thì làm lễ tạ (vái 3 vái), sau đó mới tiến hành hóa vàng và hạ lễ để gia đình cùng thụ lộc.
Câu hỏi thường gặp (FAQs)
Cúng Tất niên trong nhà và ngoài trời có khác nhau không?
Có. Cúng trong nhà là cúng gia tiên và các vị thần cai quản trong nhà (Táo Quân). Cúng ngoài trời là cúng các vị thần linh cai quản khu đất (Thổ Công, Thổ Địa) và các chúng sinh, vong linh.
Có thể gộp cúng Tất niên và cúng Giao thừa làm một không?
Không nên. Đây là hai lễ cúng với ý nghĩa hoàn toàn khác nhau. Cúng Tất niên là để kết thúc năm cũ. Cúng Giao thừa là để chào đón năm mới.
Tất niên là gì và có ý nghĩa như thế nào?
Tất niên có nghĩa là gì? Tất niên nghĩa là “hết năm”, là bữa cơm sum họp để tổng kết năm cũ và tiễn biệt những điều không may mắn, chuẩn bị chào đón một năm mới tốt đẹp hơn.
Kết luận
Văn khấn cúng tất niên là một phần không thể thiếu trong nghi lễ chiều 30 Tết, thể hiện lòng thành kính và đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Quan trọng nhất không nằm ở mâm cao cỗ đầy, mà ở tấm lòng thành của con cháu.Chúc các gia đình có một lễ cúng Tất niên trang trọng, ấm cúng và một bữa cơm sum họp thật trọn vẹn!
